DEM krijgt regelmatig technische vragen binnen die we prompt proberen te beantwoorden aan de aanvragers. Deze keer was het wel een vraag die mogelijk voor veel Leidenaars interessant is. Leidenaars kregen recentelijk een aanbiedingsbrief voor thuis batterijen van Zonneplan. Waarschijnlijk worden vele, net als ik, overspoeld door allerlei aanbiedingen, de een nog meer belovend als de andere. Vandaar hier in onze berichten folder de vraag en ons antwoord.
Vraag:
We hebben, zoals kennelijk alle Leidenaren, een aanbod ontvangen om een batterij te laten installeren, welk aanbod wordt ondersteund door de gemeente. We hebben hier de nodige vragen over en ook het gevoel dat we onvoldoende kunnen overzien wat de haken en ogen zijn bij dit project, Zonneplan. Lastig is bijvoorbeeld dat je binnen maand zou moeten besluiten. Ook lijkt het in te houden dat je, nogal onverhoeds, zou moeten wisselen van energieleverancier. Hoe staat DEM hier tegenover?
Antwoord:
Het al dan niet installeren van een thuisbatterij is een ingewikkeld vraagstuk met veel opties en veel duurzaamheid/financiële aspecten. Of het op dit moment verstandig of interessant is hangt zeer af van je eigen ideeën, situatie, wensen, en toekomstige omstandigheden.
De website van Milieucentraal (de onafhankelijke adviseurs) is vooralsnog negatief over thuisbatterijen en concludeert: “Wil je geld besparen of het klimaat helpen? Dan helpt een thuisbatterij op dit moment niet. De batterij is namelijk behoorlijk duur. En er zijn andere (grootschalige) technieken die het net beter kunnen ontlasten en dat milieuvriendelijker doen.”
Naar mijn idee is dit wel aan het veranderen en worden inmiddels veel aanbiedingen gedaan (ik tel er al meer dan 10) van verschillende bedrijven en met verschillende thuisbatterij merken. Terwijl de prijs voor een 5-20 kWh systeem (incl installatie) een jaar geleden nog 1000 Eur/kWh was zie ik nu al aanbiedingen van onder 500 Eur/kWh. Ook is nu meer reden voor een thuisbatterij, naast efficiënter gebruik van zonnepanelen bij verandering van saldering/terugleverkosten, met opslag voor wanneer er vraag is, is er het ontlasten van de netcongestie als belangrijk aspect bijgekomen. Financieel is op dit moment vooral de onbalans markt interessant. Zie hier een presentatie Thuisbatterijen; hype of hoop?
Aspecten zoals duurzaamheid en net ontlasting
- Batterijen hebben een behoorlijke milieu voetprint (Het maken van een thuisbatterij kost veel energie en schaarse grondstoffen). Het is de vraag of het gebruik van de thuisbatterij dit voldoende compenseert en mogelijk zijn grootschaliger batterij systemen op wijkniveau efficiënter. En natuurlijk zou V2G (bi-directioneel) thuis laden de ideale oplossing zijn omdat dat geen extra batterijen kost, je hebt ze al in je elektrische auto.
- Een thuisbatterij kan helpen met het oplossen van de netcongestie. Dit is de voornaamste duurzaamheids winst. Het hangt wel af van de aansturing of het dat ook goed doet. Als puur aangestuurd word met eigen zonnepaneel opbrengst, of de globale day-ahead market, of onbalans markt kan dat lokaal (op wijkniveau) toch netcongestie problemen opleveren.
- Batterijen hebben een brand risico (zou heel klein moeten zijn bij goede materialen en installatie)
Financiële aspecten
- Of het financieel interessant is hangt af van de aanschafkosten, het gebruik, de aansturing, en vooral de markt waarop inkomsten vergaart worden. Inkomsten kunnen gegenereerd worden door het opslaan en later terug leveren van zonnestroom, het verplaatsen van groene stroom via de day-ahead markt (dynamische prijzen), en het handelen op de onbalans markt.
- Voor de meeste van deze inkosten bronnen dient men een dynamisch energiecontract te hebben. Dit contract, vooral als men op de onbalans markt handelt, is vaak verbonden aan de leverancier die de batterij levert zodat zij via het energie management systeem alles kunnen Je zit dan dus wel vast aan een energie leverancier. Er zijn echter ook een aantal batterijmerken dis energieleverancier onafhankelijk zijn. Belangrijk om dit aspect mee te nemen.
- Het meeste financiële rendement komt momenteel van de onbalans markt. De financiele analyse hiervan is complex en kan snel veranderen. Lees hierover meer in Energeia in het artikel “Nee, thuisbatterijbezitter, je handelt niet op de onbalansmarkt“.
- In de verschillende aanbiedingen word geschermd met terugverdien tijden van 4-8 jaar. Of dit reëel is, is moeilijk vast te stellen. Word er voldoende rekening gehouden met de oplaad/ontladings verliezen of met het feit dat bij einde saldering belasting betaald moet worden over teruglevering? En wat is de levensduur van de batterij? De markt situatie kan ook flink veranderen zoals: a) lang niet zeker dat de onbalans zo financieel aantrekkelijk blijft, b) day-ahead markt kan ook flink veranderen.
Het Zonneplan aanbod
- Het aanbod van Zonneplan is een commercieel aanbod (zoals er vele zijn) en wordt niet specifiek ondersteund door de gemeente Leiden. Dat wordt ook niet gezegd in de Zonneplan brief, maar het kan wel die suggestie opwekken. Ze verwijzen alleen naar een duurzaamhieds lening van de gemeente.
- Dit aanbod lijkt financieel vergelijkbaar met enkele andere relatief goedkopere aanbiedingen, dus kan best interessant zijn.
- Of het technisch goed en betrouwbaar is durf ik niet te zeggen. Ik zou dit wel mogen verwachten van een grote speler zoals zonneplan.
- Hoewel niet duidelijk vermeld is dit aanbod weldegelijk afhankelijk van het overstappen naar een energiecontract met Zonneplan. Dus je zit vast aan een energie contract met hun.
Peter Engbers